Elazığ Ziraat Mühendisleri Odası Lideri Mehmet Karaca, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanan buğday taban fiyatlarını kıymetlendirdi. Karaca, “Elazığ şartlarında buğdayın üretim maliyeti 6 lira 14 kuruş üzere bir paha. Bugün açıklanan 6 lira 5 kuruş. Yani çabucak hemen başa baş bir fiyat. Maalesef bu kaidelerde üreticimiz her ne kadar olumlu üzere görünse de bu taban fiyatla ürettiğini bir sonraki yıla götüremeyecek bir duruma geldi. Yani karlılık oranı sıfıra düştü bu nedenle de başa baş bir üretim modeli oldu” dedi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 2022 yılı arpa ve buğday taban fiyatlarını açıkladı. Açıklamaya nazaran bu yıl buğday için ton başına 6 bin 50 lira ve TMO’ya satılması halinde bin lira prim takviyesi verileceği, arpa için ise ton başına 5 bin 500 lira ve yeniden TMO’ya satılması halinde 500 liralık prim takviyesi verileceği öğrenildi. Elazığ Ziraat Mühendisleri Odası Lideri Mehmet Karaca, şunları söyledi:
“2022 yılı için Cumhurbaşkanımız tarafından arpa ve buğdayın taban fiyatları açıklandı. Buğday için ton başına 6 bin 50 TL, arpa için ise eser teslim edip satılması dışında bin lira da prim takviyesi açıklandı. Yeniden arpa için 5 bin 500 TL ofise satmak şartıyla 500 TL prim takviyesi açıklandı. Geçtiğimiz günlerde 2021 yılının sonbaharında ekim döneminde gelen fiyat dalgalanmaları, dövize gelen artış, gübrenin çok yüksek fiyatlara çıkmasıyla birlikte çok büyük bir tehlikeyi görüyorduk. Kamuoyu ve çiftçileri bu bahiste uyarmaya çalışıyorduk. Kendi yaptığımız hesaplamalara nazaran Elazığ şartlarında buğdayın üretim maliyeti 6 lira 14 kuruş üzere bir kıymet. Bugün açıklanan 6 lira 5 kuruş. Yani çabucak hemen başa baş bir fiyat. Maalesef bu kurallarda üreticimiz her ne kadar olumlu üzere görünse de bu taban fiyatla ürettiğini bir sonraki yıla götüremeyecek bir duruma geldi. Yani karlılık oranı sıfıra düştü bu nedenle de başa baş bir üretim modeli oldu. Kaldı ki pandemi ile dünyada açığa çıkan besin sorunları bilhassa hububatta yaşanan ihracatçı ülkelerin ihraç siyasetleri nedeniyle dünyada bir daralma var. Bunun üzerine Türkiye’de ekstra olarak da bizim yaşadığımız 2021 yılının ekim döneminde gübrede meydana gelen çok fiyat artışı -ki taban gübresi 800 liralara çıktı- üreticinin toprağa gübre atmamasına sebep oldu. Bunun sonucunda da rekoltemiz evvelki yıllara nazaran önemli bir biçimde azalma gösterdi.”
“TEDBİR ALINMASI GEREKİYOR”
Buğday rekoltesinin Tarım Bakanlığı’nın açıkladığı sayıların altında olduğunu tabir eden Mehmet Karaca, vatandaş ve çiftçinin fiyat arışlarından etkilenmemesi için önlemler alınması gerektiğini vurguladı. Karaca şu tabirlere yer verdi:
“Sayın bakanın 19,5 milyon ton 20 milyon ton üzere bir rekolte açıklamasına karşın benim beklentim bu yıl bunun 16 milyon ton civarında kalacağı istikametinde. Bu türlü olunca da üreticimizin kar etme durumunun vefatını açacak birtakım önlemler almamız gerekiyor. Bu kadar kilit noktada olan hububatın çiftçi ile vatandaşa yansıtmaların önüne geçmek gerekiyor. Bunun için bu taban fiyatı açıklandı. Ne yapılabilir? Prim dayanağı arttırılabilir. Ofis dışında müstezat makbuzuyla satışlarla ilgili bir takviye oluşturulabilir. Çiftçimizi gözetici önlem bu türlü olur. Üreticinin de daha ucuz, bilhassa unlu mamullerde ekmek tüketimine sebep olmak için üretim maliyetlerini düşürücü önlemler almak lazım. Yani 2023 yılı hasat periyodunda daha güçlü girebilmek için çok gecikmeden Eylül ayı itibariyle 2023’ün taban fiyatını bakanlığın açıklaması gerekiyor.”
“MAZOTTAN ALINAN ÖTV VE KDV SIFIRA YAKIN OLMALI”
Çiftçinin açıklanan taban fiyatlarıyla lakin başa baş bir sayıya ulaşabileceğini söyleyen Mehmet Karaca, alınacak primin çiftçinin karı olduğunu lakin bunda ofise satış kuralının çiftçiyi yeniden zorlayacağını söyledi. Karaca çiftçilerin şartlarında uygunlaştırma için bilhassa mazot fiyatlarında iyileştirilme yapılması gereğini lisana getirerek şunları söyledi:
“Yine üreticinin kullandığı gübre, akaryakıt üzere direkt vergiye tabi eserlerden direkt alınan vergilerin düşürülerek, çiftçinin desteklenmesi gerekiyor. Çiftçiye ödenen mazot, gübre dayanağının arttırılması, bilhassa mazottan alınan ÖTV ve KDV’nin çiftçiler için sıfıra yakın bir konuma getirilmesi acil zorunluluktur. Şayet bunları başarabilirsek 2023 yılı için elimizde büyük bir koz oluşabilir. Dünyada meydana gelen daralmada biz Türk çiftçisi olarak da daha güçlü bir konuma gelebiliriz. Bu hususta bakanlığın 2023’ü bugünden planlaması gerekiyor. 2022 taban fiyatlarına dönersek, başa baş bir sayıdayız. Üretici prim takviyesini alınca kara geçebiliyor bu şartlarda. Lakin prim dayanağı de ofise bağlı olduğu için bunun kapsamını genişletmek gerekiyor. Üreticimiz güç bir dönem geçirdi. Yeni döneme hazırlamak için ekstra takviyelerle onları hayata tutturmamız gerekiyor.
“HUBUBAT TESLİMİ NAKLİYE FİYATI EKSTRA BİR YÜK GETİRECEKTİR”
Vatandaşımız ürettiği hububatı teslim ederken de bir sorun yaşayacak. Zira ürettiği yer ve ofis alım noktaları ortasındaki aralar vatandaşa ekstra bir nakliye yükü getirecek. Bunun göz gerisi edilmemesi gerekiyor. Dekara Türkiye ortalaması 300 kilogram civarı bir hububat üretimimiz var yani 3 dönüm bir alanı alanında çiftçimizin elde edeceği zati 1 tondur. Oradan alacağı bin liralık bir prim dayanağı için oluşacak nakliyeyi göz gerisi etmemek gerekiyor. Bu nedenle mümkün olduğu kadar çiftçi lehine bir durum almamız gerekiyor. Yani geçmişte olduğu üzere müstahsil makbuzlarıyla prim dayanağı vermemiz yahut direkt üretim yapan çiftçimize bu takviyeleri artırarak vermemizin yararlı olduğunu düşünüyoruz.
“ÜRETİCİYİ TOPRAKTAN KOPARMAMAMIZ GEREKİYOR”
Ne olursa olsun üreticiyi topraktan kopartmamamız gerekiyor. Topraktan kopan bir çiftçinin bir daha geri dönmesi kelam konusu olmuyor. Bizler üretimden kaynaklı gücümüzü maalesef yavaş yavaş kaybediyoruz. Yıllık ziraî ihracatımızla birlikte, makarna ve gibisi eseri ihracatımızla birlikte, 23-24 milyon ton üzere bir muhtaçlığımız var. Bunun 15-16 milyon tonunu üretiyorsak önemli bir açığımız var. İthalata yönelmek zorunda kalacağız ki ülkeler ithalat yapıyor. O vakit yerli üreticiyi güçlendirip kendi üretimimizi artırarak bundan sonraki gereksinimlerimizin arttığını hiç üretiminden karşılamamız gerekiyor.”