CHP Ankara Milletvekili Yıldırım Kaya, kapatılan köy enstitülerini ziyarete devam ediyor. Kaya, 16’ncı ziyaretini Aydın Ortaklar Köy Enstitüsü’ne yaptı. Kaya, ziyaretinin akabinde, “Levhalarda ‘Binalar Muhafaza Heyeti kararıyla müdafaa altına alınmıştır’ deniyor. Lakin korumak için ne çatısı onarılmış ne duvarları onarılmış. Müdafaaya dair rastgele bir önlem alınmadığını görüyoruz. Aydın Vilayet Başkanı’mız ve Germencik Belediye Başkanı’mız her türlü katkıyı sunabileceklerini söylediler. O vakit geriye şu kalıyor: ya yapın ya da bırakın yapalım” dedi.
Yıldırım Kaya başkanlığındaki CHP heyeti, CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun talimatıyla başlattıkları 21 köy enstitüsünü ziyaret programının 16’ncısı bugün Aydın Ortaklar Köy Enstitüsü’ne yaptı. Ziyarette Kaya’ya, TBMM Ulusal Eğitim Kültür Gençlik ve Spor Kurulu üyesi ve Muğla Milletvekili Suat Özcan, Aydın Vilayet Lideri Ali Çankır, Germencik İlçe Lideri Salih Çavuş, Germencik Belediye Lideri Fuat Öndeş, Aydın Vilayet Gençlik Kolları Lideri Mustafa Dinç, Aydın Bayan Kolları temsilcileri, Yeni Nesil Köy Enstitülüleri Derneği Lideri Prof. Dr. Ethem Hisli, Ortaklar Öğretmen Okullular Derneği yöneticileri, Aydın Halkçı Liseliler Vilayet Lideri Doç. Dr. Ahmet Yıldız, eğitimciler ve partililerden oluşan bir heyet eşlik etti. Kaya, ziyaretin akabinde yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“Bugün 16’ncı altıncı duraktayız. Aydın’a, Ortaklar’a geldik, yüzümüz aydınlandı. Tüm basının önünde meslektaşım olan okul müdürüne teşekkür etmek istiyorum. Kıt imkanlarla Ortaklar Köy Enstitüsü’ne ilişkin kitaplıkları korumuşlar, bilhassa müzeye koyulabilecek yazılı yapıtları ve öteki aletleri derleyip toplamışlar. Lakin binalara dair çok şey yapılamamış. Levhalarda ‘Binalar Muhafaza Şurası kararıyla müdafaa altına alınmıştır’ deniyor. Lakin korumak için ne çatısı onarılmış ne duvarları onarılmış. Müdafaaya dair rastgele bir önlem alınmadığını görüyoruz.
Ortaklar Öğretmen Okullular Derneği, birtakım binaları kendi imkanlarıyla yapmışlar. İmkansızlıklar nedeniyle tam olarak işler hale getiremediklerini gözlemledik.
“ YA YAPIN YA DA BIRAKIN YAPALIM”
Aydın Vilayet Başkanı’mız ve Germencik Belediye Başkanı’mız her türlü katkıyı sunabileceklerini söylediler. O vakit geriye şu kalıyor: ya yapın ya da bırakın yapalım. ya yol verin geçelim ya da yolumuzdan çekilin.
Bizans’tan, Selçuklu’dan, Osmanlı’dan kalan yapıtları koruyoruz. Muhafazamız da gerekir. Pekala genç Cumhuriyet’in yapıtlarından ne istiyoruz? Neden korumuyoruz? Genç Cumhuriyet’in yapıtları korunmuyor.
Ortaklar Köy Enstitüsü hakkında kısa bir bilgi vermek istiyorum: Aydın Ortaklar Köy Enstitüsü’nün, 16 Ağustos 1944 tarihinde temelleri atıldı. Aydın Ortaklar bucağına 2,2 km. uzaklıkta, Adabelen Doruğu üzerine kuruldu. 682 bin 685 metrekare arazi üzerinde şurası olan Ortaklar Köy Enstitüsü’nün bin 840 dekar yeri üzerinde yerleşkeyi oluşturan yapılar bulunmakta, öteki alanlar ise ziraî faaliyetlere ayrılmıştır. 1945-1946 eğitim-öğretim yılında birinci öğrencilerini aldı. Aydın, Denizli, Muğla vilayetlerden öğrenci aldı. Kurucu Müdür Hayri Çakalöz’dür. Ortaklar Köy Enstitüsü, mimar Mualla Eyüboğlu tarafından tasarlanmış, İzmir Kızılçullu Köy Enstitüsü’nden gelen 300-400 öğrenci tarafından yapılmıştır. Ortaklar Köy Enstitüsü içinde derslikler, uygulama sınıfları, öğretmen lojmanları, yatakhane, yemekhane, idari bina, revir, kütüphane, atölyeler, öğrenci lokali, hamam, kantin, spor salonu bulunmaktadır. Okulda zeytin bahçeleri, meyve bahçeleri, incir bahçeleri ve süthane vardır. Zeytin üretimi, pamuk ekimi, zerzevat, buğday ekimi ve kümes hayvancılığı yapılmıştır.
Aydın Ortaklar Köy Enstitüsü 1954 yılında kapatıldı. 1954 yılında İlköğretmen Okulu, 1974-1975 eğitim ve öğretim yılında Öğretmen Lisesi, 9 Ocak 1976’da sınıf öğretmeni yetiştiren 2 yıllık Eğitim Enstitüsü açıldı (daha sonra Ankara Eğitim Enstitüsü’ne nakledildi), 1989-1990’da Ortaklar Anadolu Öğretmen Lisesi, 2014-2015’te Ortaklar Fen Lisesi olarak eğitim öğretime devam etmektedir.”