Malatya‘da kayısı üreticileri, hasat periyodu bitmesine karşın Toprak Mahsulleri Ofisi‘nin (TMO) kayısıda taban fiyat açıklamamasını ve alım yapmamasını protesto etti. Üreticiler ismine konuşan Fazilet Uzunoğlu, “Hükümetin fiyat açıklamaması ve kayısı taban fiyatının belirlenmemesi çiftçileri mağdur etmiştir” dedi.
Malatyalı kayısı üreticileri, bugün Soykan Meydanı’nda toplanarak basın açıklaması yaptı. Kayısı üreticileri ismine konuşan Fazilet Uzunoğlu, “Sahipsiz Malatya‘nın sahipsiz eseri altın kayısının hasat periyodunun üzerinden 3 ay üzere bir vakit geçtiği halde hükümetimizce bir fiyat siyaseti belirlenmemiş, kayısı taban fiyatı açıklanmamış ve kayısı üreticisi sahipsiz olarak kendi mukadderatına, adeta tüccara teslim edilmiştir” diye konuştu.
“200 TL OLMASI GEREKEN KAYISI 70 TL’DEN SATILIYOR”
“Kayısının üretim ve girdi maliyetleri bir yıl içerisinde yüzde 350 artarken kayısı, 2021’deki fiyatının altında kaldı” diyen Uzunoğlu, şunları söyledi:
“Mazot 7 TL’den 30 TL’ye, gübrenin torbası 250 TL’den bin 200 TL’ye, 225 TL olan bakır bin 200 TL’ye çıktı. Ana girdi fiyatları yüzde 300 arttı. Ürettiğimiz kayısının bedeli ise 200 TL olması gerekirken hala 70 TL’dir. Hükümetin fiyat açıklamaması ve kayısı taban fiyatının belirlenmemesi çiftçileri mağdur etmiştir. Kayısı işçisi, üretim bedeli olan fiyatı alamamıştır. Şu anda kayısı fiyatları maliyetin çok altındadır.”
“MALİYETİNİN ALTINDA SATILAN TEK ESER KAYISIDIR”
Uzunoğlu, üreticinin bin bir emekle ürettiği kayısının sahipsiz kaldığını belirterek, “Kayısı, şu anda maliyetinin yarı fiyatının altındadır. TÜİK enflasyonu yüzde 80 olarak açıklarken ziraî girdi maliyetleri yüzde 350 olmuş durumdadır. Kayısı üreticisi, enflasyonun belirlediği fiyatlara kavuşamıyor. Üretici, ürettiği kayısının kıymetini bulamıyor; büsbütün tüccarın inisiyatifine, vicdanına kalmıştır. Tüccar ne fiyat verirse üretici kabul ediyor. Maliyetinin altında satılan tek eser kayısıdır. Kayısının 2022’de 200 TL olması lazımdı lakin bu fiyatın çok altında bulunuyor” dedi.
Kayısının marketlerde 420 TL’den satıldığını kaydeden Uzunoğlu, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Bu fiyat farkı, kayısı üreticisinin cebinden alınmaktadır. Kayısı yetiştiren; sulamasını, çapasını, gübresini, budamasını yaparak hasadını gerçekleştirmektedir. 8 kere el değiştiren kayısı, tüccarın elinde 70 TL’dir. Kayısı üreticisinin birliği ve tarım satış kooperatifinin olmaması, çiftçiyi tüccarın inhisarına bırakmıştır. Daha evvel kurulan tarım satış kooperatifi, şuurlu olarak bölgeciliğin, aşiretçiliğin ve siyasetin kurbanı olmuş, iflas ettirilmiştir. Bölgede güçlü bir kooperatifin olmaması, rekabet şartlarının oluşmamasına da neden olmuştur. Tüccar ve ihracatçı, kendi ortalarında fiyat kırarak kayısı fiyatını memleketler arası fiyatın altında tutmuştur. Bu noktada da ihracat eser olan kayısıdan beklenen katma paha alınamamıştır.”
“TOPRAK MAHSULLERİ OFİSİ ALIM YAPMALIDIR”
Uzunoğlu, Malatya dışından kayısı almaya gelen firmaların tehdit edildiğini öne sürerek, “Malatya dışından gelen tüccar, 5 Ağustos’ta 115 TL’ye kayısı alıyordu. Malatya tüccarları, bu firmaların mal alımına mani olup tehdit etmişlerdir. O nedenle bir sefer daha kayısı fiyatı tüccarın gönlüne kalmıştır. Bu noktada kayısının taban fiyatının hükümetimizce maliyet oranında artırılıp, enflasyon göz önüne alınarak pancar, ayçiçeği, üzüm, fındık, çay, pamuk ve hububat üzere taban fiyatı Toprak Mahsulleri Ofisi tarafından 200 TL bandında açıklanıp alım yapılmalıdır. Bunun yanında kayısı üreticisinin bölge havza bazında desteklenmesini talep ediyoruz” diye konuştu.
“BİRLİĞİMİZİ KURUP KAYISI FİYATINI KENDİMİZ BELİRLEYECEĞİZ”
Kayısının hak ettiği kıymeti bulması için birlik olunması gerektiğine dikkat çeken Uzunoğlu, “Tüm kayısı üreticilerinin ortak pahası olan kayısının sahiplenilmesi bekliyoruz. Birlik ve beraberlik içerisinde kendi birliğini ve kooperatifini kurup halka açık şirket bazında örgütlenmeliyiz. İşçinin emeğinin karşılığını birleşerek, el ele, omuz omuza hareket edersek alabiliriz ve kayısı da pahasını bulur. Böylelikle tüccarın eline kalmayız. Bu noktada Malatya’daki siyasi parti temsilcilerinin, seçtiğimiz milletvekillerinin de kayısıya sahip çıkmalarını bekliyoruz. Birliğimizi ve kooperatifimizi çiftçilerin bir ortaya gelmesiyle kuracağız ve kayısı fiyatını kendimiz belirleyeceğiz” dedi.