Haber : BERKAY VAROL – Kamera: AZİZ METİN TURAN
Prof. Dr. Ömer Faruk Çolak, direkt yabancı yatırımcılara ait, ” Türkiye‘de topu topu 2002’den bu yana 174 milyar dolarlık bir direkt yabancı yatırım geldi… Bu paranın değerli bir kısmı bizim daima arbede etmek için alan aradığımız Avrupa’dan geldi. Türkiye‘ye direkt yatırımcı gelen en fazla ülke, en çok hengame ettiğimiz, ‘kıskanıyorlar, bize muhtaçlar’ dediğimiz Hollanda’dan. İkinci sırada İngiltere, üçüncü sırada yeniden daima arbede ettiğimiz Almanya var. Sonra Fransa ve Amerika geliyor. O denli abarttığımız, sevgi gösterdiğimiz Körfez ülkelerinden bugüne kadar gelen direkt yabancı yatırım 12 milyar dolar” dedi. Çolak, Türkiye‘nin en fazla altını İsviçre’ye ihraç ettiğini belirtirken, “Bunun ismi şu; şayet Türkiye‘den İsviçre’ye altın ihracatı birinci sıraya geldiyse Türkiye‘den sermaye kaçırılıyor demektir” diye konuştu.
İktisat ve Toplum Mecmuası editörü, ekonomist, Dünya gazetesi muharriri Prof. Dr. Ömer Faruk Çolak, Türkiye ekonomisindeki gelişmeler, cari açık ve yatırımları üzerine ANKA Haber Ajansı’na değerlendirmeler yaptı.
“YANLIŞ KULLANILAN BİR KAVRAM DAHA VAR, FİNANSE EDİLEBİLİR CARİ AÇIK. BU TÜRLÜ BİR KAVRAM YOK. ZİRA VERESİYE CARİ AÇIK OLMAZ”
Prof. Dr. Çolak, “Cari açığı, inanın cari açık diyenlerin birden fazla da bilmiyor. Cari açık temelinde iki söz ile açıklanır. Cari açık eşittir, ülkenin tasarruf açığı. Şayet bu ülke yurtiçi tasarrufları yatırımlarını aşıyorsa, bu ülkenin, devletin vergi gelirlerini aşan bir harcama yapıyorsa bu cari açık demektir. Cari açık bir sonuç. Bir de yanlış kullanılan bir kavram daha var, finanse edilebilir cari açık. Bu türlü bir kavram yok. Zira veresiye cari açık olmaz. Bu ülkeye para gelirse siz cari açık verirsiniz. Ben harcayayım sonra para bulayım sıkıntısında değilsiniz. Evvel para gelir sonra harcarsınız” kelamlarıyla cari açık tartışmalarına değindi.
“BU KADAR ÇOK BİNA, KÖPRÜ YAPACAĞINA YENİLENEBİLİR GÜCE KAYNAK AYIRSAYDI TÜRKİYE BUGÜN O KRİZİN İÇİNE GİRMEZDİ”
Çolak, Türkiye’nin cari açığına ait, “Türkiye’nin cari açığının başa bela olmasının altında yatan en kıymetli etken güç maliyetleridir. Zira Türkiye, önemli bir güç ithalatçısı. Her şeyin bir alternatifi var. Bu kadar çok bina, köprü yapacağına yenilenebilir güce kaynak ayırsaydı Türkiye bugün o krizin içine girmezdi. İkincisi, biz cari açık verirken bu gelen para bize daima portföy yatırımları ile geldi. Direkt yatırımcı gelip bu ülkeye çok yararı olmadı” dedi.
“SEVGİ GÖSTERDİĞİMİZ KÖRFEZ ÜLKELERİNDEN BUGÜNE KADAR GELEN DİREKT YABANCI YATIRIM 12 MİLYAR DOLAR”
Türkiye’deki yabancı yatırımcı datalarına dikkat çeken Çolak, şunları söyledi:
“Türkiye’de topu topu 2002’den bu yana 174 milyar dolarlık bir direkt yabancı yatırım geldi. En çok geldikleri alan 55 milyar dolarla finans bölümü. Sonra güç, bağlantı. Bu paranın değerli bir kısmı bizim daima hengame etmek için alan aradığımız Avrupa’dan geldi. Türkiye’ye direkt yatırımcı gelen en fazla ülke, en çok hengame ettiğimiz, ‘kıskanıyorlar, bize muhtaçlar’ dediğimiz Hollanda’dan. İkinci sırada İngiltere, üçüncü sırada yeniden daima arbede ettiğimiz Almanya var. Sonra Fransa ve Amerika geliyor. O denli abarttığımız, sevgi gösterdiğimiz Körfez ülkelerinden bugüne kadar gelen direkt yabancı yatırım 12 milyar dolar. Kardeş deyip yaklaşık 5 milyon insanını aldığımız Suriye’den Türkiye’ye bugüne kadar yasal olarak giren direkt yabancı yatırım yalnızca 1 milyon dolar. Türkiye’nin 25 milyar doları aşan bir ithalat yaptığı Çin’den çok düşük bir direkt yabancı yatırım geliyor. Türkiye’nin direkt yabancı yatırımın 3/4’üne yakın kısmı Avrupa’dan geliyor. Türkiye’nin ihracatının yarısını oraya yapıyor. Direkt yabancı yatırımın 2/3’ü oradan geliyor. O denli ki Avrupa ile hengame ediyor. O vakit o adam da ‘yeter, ben artık gelmeyeyim’ diyor.”
“YATIRIMLARI KAÇIRIRSANIZ BUGÜN DÖVİZ İLE İLGİLİ ZAHMET YAŞARSINIZ, SWAP’LA İŞİ GÖTÜRMEYE ÇALIŞIRSINIZ”
Son yıllarda yabancı yatırımın öncelere nazaran daha az geldiğini söyleyen Prof. Dr. Çolak, “Bir firmanın bundan 3 yıl evvel Türkiye’ye gelip bir araba fabrikası kuracağı haberi gelmişti. Hatta Manisa’da arazi satın aldıkları. Ben çok sevinmiştim. Birinci yıl tahminen 1 milyar TL katma paha yaratacaktı lakin gerisinden diğer, sağlam direkt yatırımcı getirecekti. ve biz onu kaçırdık. O denli yatırımları kaçırırsanız bugün döviz ile ilgili dert yaşarsınız, SWAP’la işi götürmeye çalışırsınız. Dolasıyla cari açık bir sonuç. Üstelik de bu cari açığı verirken kullandığımız kaynaklar zayıf. Artık ise daha zayıf” diye konuştu.
“İSVİÇRE’YE ALTIN İHRACATI BİRİNCİ SIRAYA GELDİYSE TÜRKİYE’DEN SERMAYE KAÇIRILIYOR DEMEKTİR.”
Türkiye’de, “Parasal olmayan altın kalem” diye bir kavramın olduğunu belirten Çolak, şu değerlendirmeyi yaptı:
“Bunun ismi aslında altın ihracatı ve ithalatıdır. Türkiye, 2003 yılından beri tabiri caizse altınla oynuyor. İnanılmaz iniş çıkışlar oluyor. Düşünebiliyor musunuz, kimi yılların kimi aylarında Türkiye’nin en fazla ihracat yaptığı ülke İsviçre oldu. İsviçre Türkiye’den en fazla altın almış. Pekala İsviçreli bayanlar aniden Türk mücevherlerine, bileziklerine mi tamah etti, yok. Geçen ay en fazla altın ithal ettiğimiz yer İsviçre oldu. İsviçre altın üretiyor mu, hayır. Pekala nasıl geliyor? Bunun ismi şu; şayet Türkiye’den İsviçre’ye altın ihracatı birinci sıraya geldiyse Türkiye’den sermaye kaçırılıyor demektir. Bu ikincisinde de geliyor demektir. Bu altınlar o denli bilezik falan değil. Külçe altın. İstikrarlı bir ülke için bunlarda çok oynaklık olmamalı. Bizde ise bu türlü bir oynaklık var.”
“TÜRKİYE ‘A’ MALINI ÜRETMEK İÇİN MAL İTHAL ETMEK DURUMUNDA”
Türkiye’nin cari açığı üzerine Çolak, “Kimse bilemez. Allah bilir. Para geldi çok, para gelmedi az. Bu sağlıklı bir şey değil. Zira cari açığın içindeki ana kalem dış ticaret açığı. Ne demek, ihracatın ithalat ile ortasındaki farkı demek. Önemli bir ithalatımız var. Bu yıl çok önemli bir dış ticaret açığımız var. Zira Türkiye orta mal ithal ediyor. Herkesin bildiğinin bilakis Türkiye, çok fazla tükettiği için ithalatı artmıyor. Türkiye ‘a’ malını üretmek için mal ithal etmek durumunda. Örneğin şu an aramızın çok uygun olmadığı Yunanistan’dan biz pamuk ithal ediyoruz. Sonra o pamuğu alıp iplik yapıyoruz, son kumaş yapıyoruz. Dolasıyla Türkiye’nin dış ticaret yapısını düzeltmek için bu orta mallarını tekrar Türkiye’de üretmenin yolu açılmalı” değerlendirmesini yaptı.