Doğal dünya en bedelli kaynaklarımızdan biridir. Doğayı ve onu nasıl koruyacağınızı öğrenmek, sürdürülebilir bir gelecek için hayati değer taşıyor.
Son yıllarda yaşanan teknolojik gelişmeler ve bilinçsiz tüketim, beraberinde önemli bir iklim değişikliğini de getirdi. Yakın geçmişte her zamankinden daha fazla sel, yangın, sarsıntı ve volkanik patlama oldu. Maalesef geleceği hiç düşünmeden gezegenin güçlü kaynaklarını fikirsizce sömürmeye devam ediyoruz.
Biz tabiata hürmet göstermedikçe ve korumadıkça, dünyamızın ekolojik istikrarı bozuluyor. Yaşamak için gereksinimimiz olan tabiat, bize her imkânı şartsız sunarken; bizden tek istediği ise kendisini korumamız…
“Medeniyetin en yüksek misyonu bir toprak kesimini bozmadan üzerinde yaşayabilmenin yolunu bulmaktır” fikrindeki Aldo Leopold’un “Bir Kum Yöresi Almanağı” için Tema Vakfı Kurucu Onur Lideri Hayrettin Karaca şunları söylüyor; “Toprağı bizim de ilişkin olduğumuz bir topluluk olarak görmek… İşte ben Bir Kum Yöresi Almanağı`nın bu kozmik bildirisini sevdim. Dünyanın neresinden olursanız olun topraklarınızı koruyun, onarın, güzelleştirin diye seslenen bu pahalı kitabı yediden yetmişe okumalıyız. Zira biz `vatan toprağı kutsaldır, bahtına terk edilemez` kelamı kalbimize işlemiş bir milletiz.”
“Bundan sonra parkta yürüyüşe çıktığınızda durup kendinize sorun,” diyor “Bitkilerin Bildikleri” kitabının muharriri Daniel Chamovitz. “Çimenlerin ortasındaki karahindiba ne görüyor? Otlar hangi kokuları alıyor? Meşenin yapraklarına dokunun, ileride ona dokunulduğunu hatırlayacağını bilerek. Fakat sizi hatırlamayacaktır. Sizse o ağacı hatırlayacak ve anısını her daim hafızanızda yaşatacaksınız.”
“İklim Felaketini Nasıl Önleriz” kitabında Bill Gates ise iklim değişikliği konusunda şunları söylüyor; “İşte iklim değişikliği hakkında bilmeniz gereken iki sayı. Birincisi 51 milyar. Oburu ise sıfır. 51 milyar, dünyanın genel manada her yıl atmosfere saldığı ton cinsinden sera gazı ölçüsü. Bu sayı yıldan yıla bir ölçü aşağı yahut üst istikamette değişse de, çoklukla artıyor. Bugün bulunduğumuz nokta bu. Sıfır ise emisyonda hedeflememiz gereken sayı.”
Tabiatın bize her zamankinden daha fazla gereksinimi var. Tabiat, etraf ve dünya hakkında şuurlu olmak ise kurtuluşun başladığı yerdir. Kitaplar, bizi harekete geçirme, yenileme, hayatta kalmak için tabiata neden muhtaçlığımız olduğunu ve şu anda yok ettiğimiz gezegene ne kadar borçlu olduğumuzu hatırlatma gücüne sahiptir. Doğayı ve çevreyi daha yeterli anlamaya yardımcı olacak, gelecek için neler yapabileceğimiz konusunda farkındalığı artıracak kitapları inceleyin.
İDEOLOJİ İLE TABİAT BİLİMLERİ
Doğan Hasret
Çağdaş devirle birlikte büyük bir sıçrayışa geçen tabiat bilimleri uzunca bir mühlet kesin bilginin ölçütü ve referans noktası oldu. Buna nazaran, bilimsel geçerlilik savındaki bir bilginin tabiat bilimlerini model alması neredeyse bir zorunluluktu. Hiç kuşkusuz, tabiat bilimlerinin sonuçlarının endüstriyel ve teknolojik uygulamalarla toplum hayatına getirdiği katkıların bunda büyük rolü vardı. Buna karşılık ideoloji, tabiat bilimlerinin bütün serüvenine baştan beri eleştirel bir aralıktan tanıklık etti. Vakit zaman bilim karşısında gereksiz ve metafizik sayılan ideolojinin vazgeçilmez rolü, bilimlerin bilhassa 20. yüzyılda içine düştükleri kriz esnasında tekrar ortaya çıktı.
İdeoloji ile tabiat bilimleri ortasındaki bu bağlantılar ağını ortaya koyan İdeoloji ve Tabiat Bilimleri çağdaş bilim kavramının yeni bir bakış açısıyla ele alınmasında farklı bir kapı aralıyor.
BİR KUM YÖRESİ ALMANAĞI
Aldo Leopold
Hayatı boyunca ekoloji, arazi kullanımı, tarihi ve etiği üzerine sürdürdüğü çalışmalardan yola çıkarak Aldo Leopold şu sonuca vardı: “Medeniyetin en yüksek vazifesi bir toprak modülünü bozmadan üzerinde yaşayabilmenin yolunu bulmaktır. Bu ülkü, yirminci yüzyılın en büyük düşünürlerinden biri tarafından lisana getirilmiştir ve bizler içinde bulunduğumuz yüzyılda bu ülküye sıkı sıkıya sarılmalıyız.”
Hacettepe Üniversitesi Yayınları tarafından lisanımıza kazandırılan Aldo Leopold’un bu yapıtı aslında Amerikalıların yaşadıkları kara kesimiyle münasebetlerini husus almaktadır. Aldo Leopold, tabiat ile ilgili birçok farklı makale ve kitap yayınlamıştır. Bir Kum Yöresi Almanağı, Aldo Leopold’un Amerika’da muhakkak eyaletlerin ormanlık alanlarını gezmesi ve tecrübelerini kaleme almasıyla oluşmuş bir yapıttır. Lakin eser bilhassa Wisconsin’de yaşanan aylık değişimlerin detaylı bir biçimde yazılmasıyla ön plana çıkmaktadır.
TABİATIN KAPALI BAHÇESİ
Edward O. Wilson
Yabanî tabiat ve insan tabiatı ortasındaki sıkı alakayı tam olarak anlayabilmek için evrimsel açıdan ikisini birlikte incelememiz gerekmektedir. Böylelikle insanoğlu, tahminen de, umursamazca yok ettiği canlı tiplerinin pahasını manaya fırsatı bulacaktır.
Yirminci yüzyılın en değerli hayvan bilimcilerinden biri olan Edward O. Wilson, Tabiatın Saklı Bahçesi’nde iki temel ve anlaşılması güç kavramı ele alıyor. Bunların birincisi; sonsuz olduğunu, bizi aştığını, bize muhtaçlığı olmadığını düşündüğümüz, yeniden de cinsimizin beşiği olan tabiat. İkincisi ise; özümüz, bizi kabilelere bölen lisana ve geleneklere karşı tek bir çeşit olarak birleştiren duyusal ve duygusal özellikler bütünü olan insan tabiatı.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ KONUSUNDA NEDEN ANLAŞAMIYORUZ?
Mike Hulme
Mike Hulme iklim değişikliğinin detaylı incelemesini yaptıktan sonra, mevzunun ekonomik, ruhsal ve sosyolojik boyutlarını ele alarak, bu olgunun atmosfer, bilhassa de karbondioksit gazının metalaştırılması için legalleştirme aracı olarak kullanıldığının altını çiziyor. Atmosferin, global ısınma gerekçesiyle özel mülke çevrilerek, metaya fiyat biçen ve onu denetleyen piyasaya tahsis edildiğini ya da satıldığını vurguluyor.
“Değerli bir iklim araştırmacısı bu özel ve derin kitapta, iklim değişikliği konusunda ne yapmamız gerektiğini daima sorgulamamızın neden yanlış olduğunu ve hayal kırıklığı yarattığını gösteriyor.” Sheila Jasanoff, Harvard Üniversitesi
“Hulme son birkaç yıldır, kimilerince “iklim pornosu” (bazı bilimsel toplulukların ve medyanın, iklim değişikliğini felaket ve kıyamet telaffuzlarıyla sunma eğilimi) olarak tanımlanan kavrama karşı çıkmıştır. Bu sürükleyici kitap iklim değişikliğinin, bilim insanları tarafından ölçülebilir ve gözlemlenebilir fizikî bir olgu olmaktan çıkıp nasıl toplumsal, kültürel ve politik bir olguya dönüştüğünü resmederek hususa ışık tutuyor.” Fiona Fox, Londra, Science Media Centre Müdürü
EKOELEŞTİRİ
Ekoloji ve Etraf Üzerine Kültürel Tartışmalar
Greg Garrard
Ekoeleştiri, edebiyat çalışmaları ve etraf telaffuzuyla tarih, ideoloji, psikoloji, sanat tarihi, siyaset bilimi üzere ilgili alanların etkileşim noktalarının izini sürüyor. Kirlilik, Pastoral, Yaban Hayat, Kıyamet, Mesken, Hayvanlar ve Dünya başlıkları altında ekoeleştirel kavramları inceleyerek bu kavramlar etrafında şekillenen “kırsal”, “toprak”, “ozon deliği” üzere farklı devirlerde farklı toplumsal çıkarlara hizmet ettiği düşünülen mecazların nasıl üretildikleri ve nasıl dönüşüm geçirdiklerini araştırıyor.
Beşerlerle etraf ortasındaki ilgiyi kültürel üretimin tüm alanlarında, Wordsworth ve D. H. Lawrence’dan Thoreau’nun Walden’ına, Heidegger ve Derrida’dan Werner Herzog’un Ayı Adam’ına kadar, nasıl hayal ettiğimizi ve betimlediğimizi inceleyen Garrard, insan/doğa düalizminin toplumsal çıkarımlarından ekofeminizme, global ısınmadan, insanın tabiata uyguladığı şiddete işaret eden Kızılderililere kadar uzanan etkileyici bir çalışma sunuyor.
YENİ GERÇEĞİMİZ SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK
Gülin Yücel, Levent Kurnaz
Yeni İnsan Yayınevi, kitap için “Sürdürülebilirlik kavramının içinin boşaltılmasına asla razı olmadık. İklim krizinin hepimizin birincil gündemi ve sıkıntısı olması gerektiğini yorulmadan dillendirdik.” diyor. Gülin Yücel ve Levent Kurnaz da birebir dertlerle ve güneş üzere parlayan umutlarla, bu kıymetli kavramı uzun bir süreçte kurgulamış. Ve sürdürülebilirliğe hak ettiği kıymeti vermenin ötesinde, hayati değerini iade etmek ve iklim krizini bilakis çevirmek için dayanılmaz bir çabanın içindeler.
“Uzun vadeli çevresel ve toplumsal yararın nasıl yaratılabileceğini farklı istikametlerden ele alan ve iklim krizi başta olmak üzere global sıkıntılarla gayrette bilinmesi gerekenleri kolay ve yalın bir lisanla anlatan bu umut verici yapıtı yediden yetmişe herkese tavsiye ederim.” -Dr. İzel Levi Coşkun, Mazars İstikrar CEO ve Sürdürülebilirlik Elçisi
“Bu kitap tabiat – insan alakasının bir ömür biçimine dönüşebileceğinin ve tabiatla ahenk içinde yaşamayı başarabileceğimizin yollarını, meselelerin tespitinden tahlil tekliflerine kadar geniş bir yelpazede sunuyor. Bize kalansa bir yerden başlamak”. -Emine Fazilet, KAGİDER Lideri
TABİAT KİTABI
Bitkiler-Hayvanlar Ve Gezegenimiz
Marianne Taylor
Kapsamlı ve kolay anlaşılabilen Tabiat Kitabı, etrafımızla tekrar ilişki kurmamızı sağlamak için tabiata yeni bir gözle bakıyor. Göz alıcı ve öğretici çizimlerle fotoğraflandırılmış bu eser, kuş göçlerinden yaprak örneklerine bakarak ağaçları isimlendirmeye, beneklerine bakarak mantar çeşitlerini ayırt etmeye, orman meyvelerini ve kaya oluşumlarını tanımaya kadar, her mevzuyu ele alıyor.
• Ağaçlardan çiçeklere, mantarlara, kuşlara, memelilere, sürüngenlere, böceklere ve balıklara kadar her husus hakkında ayrıntılı açıklamalar
• Ekoloji ve Dünya gezegenine dair farklı bilgiler
• Tabiatın işleyişi, etrafınızdaki flora ve fauna hakkındaki gerçekler
BİTKİ ZEKASI
Stefano Mancuso, Alessandra Viola
Bitkilerin pek zeki olduğu ve irtibat kurabildiği bir gezegen hayal edin. Bu hayali gezegende bitkiler kendi ortalarında bilgi alışverişi yapabiliyor. Köklerinden en doruğundaki yaprağa kadar her türlü bilgiyi aktarabiliyor. Etrafında kendi cinsinden olanlarla başkalarını ayırabiliyor. Tuzak kurarak avlanabiliyor. İklim geçişlerine, kuraklığa ya da çok yağmurlara karşı önlem alabiliyor. Daha da ileri gidip, başka bitkilerle ve birtakım hayvanlarla ağ kurabiliyorlar. Kendilerini korumak ve otçullardan sakınmak için, diğer canlılardan yardım alabiliyorlar. Üremek için işbirliği geliştirebiliyorlar. Bu sessiz, pasif ve savunmasız gözüken bitkilerin en küçük kök solucanından insanlara kadar, etraflarındaki herkesi yönlendirerek ve onlarla bağlantıya geçerek ömürlerini organize ettiği bir gezegen hayal edebiliyor musunuz? Boşuna uğraşmayın, bu gezegen esasen var: Dünya’ya güzel geldiniz. Bu kitapta yazılanları bize çok evvel öğretilmiş bilgilerle anlamamız imkânsız. Yeni bir perspektif ve şık bir bakış açısıyla bilindik bitkilere yönelik bütün yargılarınız temelden sarsılabilir. Dünyanın her yanında ses getirmeye aday bu orijinal kitap, şimdiden pek çok dergiye kapak oldu ve insanlık bir defa daha gerçek bildiklerini kenara itmek zorunda kalacak üzere.
“Birkaç saatliğine alışık olduğunuz insan merkezciliğinizi bir kenara bırakın. Daha varlıklı ve daha mükemmel öteki dünyaya adım atın. Pişman olmayacaksınız ve bu yeni dünyadan asla eskisi üzere çıkamayacaksınız.” Michael Pollan, muharrir
AĞAÇLARIN SAKLI ÖMRÜ
Peter Wohlleben
“Ağaçların acıyı hissedebildiğini, hafızaları olduğunu ve ebeveyn ağaçların çocuklarıyla birlikte yaşadığını öğrendiğinizde, artık onları güya sıradan bir işmiş üzere devasa makinelerle kesip hayatlarını altüst edemiyorsunuz.” Peter Wohlleben
Ağaç toplumsal bir varlık mıdır? Almanya’da Der Spiegel’in çok satan kitaplar listesinin tepesinden iki yıl boyunca inmeyip satış rekorları kıran, yayımlandığı birçok ülkede tıpkı ilgiyi gören bu kitaba bakılırsa sorunun cevabı evet. Mesleğine tutkuyla bağlı olan ormancı muharrir Peter Wohlleben, ağaçların ortalarında bir toplumsal ağ oluşturduğunu kitabında çok ikna edici biçimde izah ediyor. Bu alanda yapılmış bilimsel araştırmalar ve kendisinin yıllara dayanan gözlemlerinden yola çıkan Wohlleben’e nazaran ağaçlar da tipik insan davranışları sergiliyor. Ağaç ebeveynler birlikte yaşadıkları yavrularıyla bağlantı kuruyor ve onların büyümelerine dayanak oluyor. Bunlar yetmezmiş üzere ağaçlar birbirini yaklaşan tehlikelere karşı uyarıyor ve ortalarındaki hasta yahut acı çeken bireylerle besinlerini paylaşıyor. Bu kitabı okuduktan sonra, ağaçlara ve ormanlara çok daha farklı bir gözle bakacaksınız…
İKLİM FELAKETİNİ NASIL ÖNLERİZ
Bill Gates
Hayal kurmak, yeryüzünde cennet ütopyaları yaratmak yerine, Bill Gates yıllarca bilim insanları, uzmanlar ve aktivistlerle işbirliği içerisinde edindiği tecrübesi okurlarla paylaşıp dünyayı iklim felaketinden koruyacak senaryolar üzerinde durmayı yeğliyor. Gates, fakat siyasal alanın, teknolojinin ve piyasanın eşzamanlı olarak ve ahenk içerisinde “yeşil”e yöneldiği bir durumda optimist olabileceğimizi savunuyor.
Bir iş beşerinin pratik ve akılcı bakışının sunduğu sayılar, istatistikler ve oranlar sayesinde dünyanın içinde bulunduğu durumu bütün çıplaklığıyla yorumlayabiliyor; her meskenden, her sanayi tesisinden, gündelik hayattaki her faaliyetten iklim felaketine ne tıp katkılar sunulduğuna dair büyük resmi görebiliyoruz. Gates, sabırla ve her şeyden evvel ayakları yere basan bir umudun verdiği hevesle bütün bilgilerini paylaştığı okurlarına, sayıların karamsarlığını ve her felaketten bir çıkış yolu bulan insan iradesinin optimistliğini bırakıyor.
ATIKSIZ HAYAT
Ceren Özcan Tatar
İklim kriziyle uğraşta atıksız ömür kıymetlidir. Atıksız ömür gezegenle barışık, zararsız ve sade hayat pratiklerinden geçer. Tüketim alışkanlıklarımızı değiştirmek, kullan-at kültürünü terk etmek ve atık biriktirmeden yaşamak mümkün! Bu, daima bir arada yapıldığında ise daha manalı. Ceren Özcan Tatar, atıksız yaşama geçişte birinci adımın kıymetini vurguluyor ve okurlarını dönüşüme davet ediyor. Müellif; tekrar kullanmayı, tüketimi azaltmayı, ayrıştırmayı ve dönüştürmeyi kendi tecrübelerinden yola çıkarak okurlarıyla paylaşıyor. Şahsî bakım eserlerinden mutfak alışverişine, kompost imalinden plastik tüketimine kadar olan sorunlar, açıklayıcı ve ayrıntılı bir anlatımla “atıksız yaşama rehberine” dönüşüyor.
SESSİZ BAHAR
Rachel Carson
Carson’un gezegenimizin geleceği ile ilgili büyük ve öfkeli telaşları bütün dünyada güçlü bir biçimde yangılandı ve onun etkileyici kitabı etraf hareketinin başlamasında temel etken oldu. Bu kitap 20.yy’ın kilometre taşlarından biri olarak görülüyor. Günümüzde Rachel Carson’un bildirisi her zamankinden daha büyük değer taşımaktadır. Günümüz çevrecilik akımı onun bilhassa “Sessiz Bahar”la başlattığı büyük tartışmaya çok şey borçludur. Bu tartışmaların bütün yükünü göğüslemiş, çok külfetli periyotlar geçirmek zorunda kalmasına karşın toplum bireylerini tartışmanın odağına çekebilmeyi başarmıştır. “Sessiz Bahar” sistemli bir bilimsel çalışmanın eseri olmasının yanı sıra, yüreği tabiat sevgisiyle dolu, ona verilen ziyanların sonucunu açık seçik ve net olarak görmenin duygusal yükünü de çok güçlü bir biçimde yansıtan bir kitaptır.
“Sessiz Bahar sabrada çığlık üzere geldi; tarihin gidişini değiştiren; yürekten hissedilmiş; bütünüyle araştırılmış ve tutku ve heyecanla kaleme alınmış bir tartışmadır. Bu kitap olmasaydı, etraf rahmeti çok uzun müddet gecikecek yada asla gelişmeyecekti” ABD Eski Lider Yardımcılarından Al Gore’ un önsözünden.
İKLİM KUMARI
Isınan Dünyada Risk-Belirsizlik ve İktisat-Logos Serisi
William Nordhaus
Toplumları, ekosistemleri hatta gündelik yaşantımızı tehdit eden iklim değişikliği üzerine çalışmalarıyla, 2018 yılında Nobel İktisat Ödülü’ne layık görülen William Nordhaus’un bu kitabına ismini veren “İklim Kumarı”, bireylerin, toplumların ve devletlerin bu sıkıntıyla ilgili tercihlerini söz eden bir metafor.
Bu oyunu oynamak zorundayız zira iklim değişikliği yanı başımızda tüm gerçekliğiyle duruyor. Lakin ateşle oynamak zorunda değiliz; bu meseleyle gayret için siyasetler geliştirebiliriz. Nordhaus, İklim Kumarı’nda dünyanın karşı karşıya kaldığı felaketi incelerken uygulanabilir tahlil yolları öneriyor. Kyoto Protokolü üzere erken periyotta geliştirilen tahlillerin karbondioksit salımını neden istenen seviyeye getiremediğini açıklıyor, global ısınmanın suratını azaltmada kullanılabilecek iktisat siyasetleri üzerinde duruyor.
SÜRDÜRÜLEBİLİR HAYAT REHBERİ
Kolektif
Sürdürülebilirlik, kentleşme ve çağdaş ömrün getirdiği kolaylıklar karşısında bozulan doğal istikrarın tekrar inşasına yönelik bir etkileşim hareketidir. Ekolojik sürdürülebilirlik gelecek jenerasyonların gereksinimlerini karşılama kapasitelerine ziyan vermeden bugünün gereksinimlerini karşılamak demektir. Fosil yakıt yerine güneş ve rüzgâr üzere yenilenebilir güç kaynaklarını yaygınlaştırmak, klâsik tarım için randıman artırıcı takviye programları geliştirmek, artan tüketim hevesini yok etmek, tabiattan aldığımızı tekrar yerine koymalıyız.
Sürdürülebilir Ömür Rehberi; beslenme formumuzdan sanat anlayışımıza, sürdürülebilir düzgün olma halinden hayat uzunluğu öğrenmeye, sürdürülebilir fizikî aktiviteden atık idaresine kadar pek çok gündelik hususa değinerek sürdürülebilir bir ömrün nasıl mümkün olabileceğini gözler önüne seriyor. Sürdürülebilir bir dünyayı bugünden kurmak istiyorsanız bu kitabı yanınızdan ayırmayacaksınız. Gezegenin yaralarını sarmak için hâlâ geç değil!
AĞAÇLAR
Hermann Hesse
Ağaçlar, Hermann Hesse’nin tabiata karşı derin kanılarını ve hislerini yansıttığı dolu dolu deneme çeşidinde bir kitap. Hermann Hesse için ağaçlar, tabiatın içerisinde barındırdığı rastgele bir öge olmaktan çok daha ötede bir mana taşıyor. Bir ağaç, bakmayı ve dinlemeyi bilene keder ortağı, eşsiz bir melodi ya da bir ana kucağı oluyor. Upuzun kollarını göğe dokunduran, kökleriyle dünyaya tutunan ve anıtsal gövdesinin görkemli duruşuyla hayranlık uyandıran ağaçlar, kimi vakit da bir tapınak olup insanları hakikate eriştiriyor.
Pekala, hiç gövdesine yaslandığınız o ağacın sesini hakikaten duymayı denediniz mi? Tahminen de hakikat o seste gizlidir ve temel ilişkin olunan yer, o sesin kaynağıdır! Hermann Hesse, Ağaçlar ile okuyucuyu çeşit çeşit ağaçların olduğu bir ormana götürüyor ve burada onlara ağaçların hiç duymadıkları sesini dinletiyor…
SIFIR ATIK İÇİN 101 YOL
Kathryn Kellogg
Ekolojik ayak izimizi küçültmenin ne kadar kıymetli olduğunu hepimiz biliyoruz, lakin nereden başlayacağımızı bulmak için bir rehbere gereksinimimiz var. “Ben, yani tek bir kişi, hakikaten fark yaratabilir miyim? Azaltmak ve tekrar kullanmak ne manaya geliyor? Ancak ben geri dönüştürüyorum; bu yetmez mi? Plastik tüketimini reddetmek sıkıntı değil mi? Nasıl kompost yapılır?” Sıfır atık hayat biçimi akımının öncülerinden Kathryn Kellogg, bu soruların yanıtlarını, tasarruf etmenizi sağlayacak ipuçlarını, konut paklığı ve hoşluk eserleri için son derece kolay Kendin Yap tanımları ve daha fazlasını okurlarıyla paylaşıyor. Sıfır atık hayat biçimi, alışkanlıkları değiştirmekten, yeterli seçimler yapmaktan geçiyor ve bu kitapla Dünya’mızı önemseyerek atıklarınızı azaltmanın en güzel yollarını bulmaksa sizin ömür biçiminize bağlı.
BİTKİLERİN BİLDİKLERİ
Daniel Chamovitz
Betonun giderek yeşili yuttuğu günümüzde bile her daim bitkilerle iç içeyiz. Pekala lakin bitkilerin nasıl bir dünyası olduğunu hiç düşünüyor muyuz?
Bu kitapta biyolog Daniel Chamovitz bitkilerin dünyayı nasıl deneyimlediklerini inceliyor. Charles Darwin ve çağdaşlarından günümüz biliminsanlarına kadar birçok yaratıcı zihnin tasarladığı deneyler ışığında, bitkilerin görme, koklama, duyma, dokunma duyuları aracılığıyla neleri “bildiklerini” anlatıyor. Çeşitli kimyasallar sayesinde nasıl birbirleriyle “haberleştiklerini”, aşağıyla yukarıyı nasıl ayırt ettiklerini, dokunmaya nasıl reaksiyon verdiklerini, neler “hatırladıklarını” ve etraflarının nasıl “farkında olduklarını” açıklıyor. Böylelikle bitkilerin pek az bildiğimiz varlıklı dünyasını tanımamıza ve dünyaya onların “gözlerinden bakmamıza” imkân tanıyor.
DOĞAL HAYAT VE BAŞKALDIRI
Amerika’nın kuruluşundan bu yana en çok tartışılan muharrirlerinden biri olan Henry David Thoreau’nun başyapıtı Doğal Ömür ve Başkaldırı (Walden), Amerikan Edebiyatının klasiklerindendir, ayrıyeten Amerika’nın en verimli entelektüel akımı olan transendantalizmi (aşkınlığı) en uygun tabir eden yapıttır.
28 yaşında şair-entelektüel bir Amerikalı, kentteki yaşantısını geride bırakıp doğup büyüdüğü kent olan Concord yakınındaki Walden Gölü kenarında bir kulübe yapar ve orada yaşamaya başlar. Tabiatın tam ortasında, bütün yaşamsal muhtaçlıklarını bilek gücüyle çalışarak karşıladığı 2 yıl geçirir. Bu mühlet boyunca toplumsal hayatın dayatması nedeniyle maruz kaldığı birçok anlamsız hareket ve fikirden arınarak hayatın aslında ne kadar kolay ve hoş olduğunu görür. “Gerçekten yaşamak” için kendisine kalan bol vakitte gelişmiş ruhunun eğilimlerinin peşinden sarfiyat: okur, tefekkür eder, müşahedeler ve müellif.
WALDEN
Henry David Thoreau
Sivil itaatsizlik anlayışının öncülerinden sayılan Amerikalı muharrir, filozof ve şair Walden Gölü kıyısında, kentten ve çağdaş hayattan kopuk bir biçimde geçirdiği yıllara ilişkin tecrübelerini okurlarıyla paylaşırken toplumsal ve ekonomik hayata dair, bugün için bile marjinal sayılabilecek fikirlerini öne sürmekten geri durmuyor.
Amerika Birleşik Devletleri’nin şimdi emekleme çağında olduğu bir periyotta, güya insanların hırslarının ve ihtiraslarının varabileceği noktayı o günde görmüşçesine, sadece tabiatın nimetlerinden ve kişinin kendi emeğinden faydalanarak yaşayacağı bir dünya tertibi tasarlayan Thoreau tıpkı vakitte tasarladığı sistemin birinci uygulayıcısı.
ATIK KÜRE
Rob Hengeveld
Atık Küre insan tipinin Yerküre ve barındırdığı yaşamsal sistemler üzerinde yarattığı tesirin geniş bir tarihini sunuyor. Kitabın etraf sıkıntılarının tarihi konusunda yazılmış pek çok kitaptan farkı muharririn denetimsiz nüfus artışı ve atık üretimi üzere temel iki sorunu sistem teorisi bağlamında ve karşılıklı etkileşimlerini merkeze koyarak ele almasıdır.
TABİAT TARİHİ
Gaius Plinius Secundus
Yaşlı Plinius’un İS 77-79 yıllarından günümüze ulaşan ve otuz yedi kitaptan oluşan Tabiat Tarihi isimli bu büyük yapıtı kozmoloji, coğrafya, antropoloji, zooloji, botanik, tıp, farmakoloji, mineraloji ve sanat tarihi üzere konularda iki bin cildi bulan kitaptan derlenmiş bilgi, müşahede ve olguları bir ortada toplaması bakımından bir ansiklopedi olma niteliğini taşıyor. Bu bilgi hazinesinin takdim ve fihristinin yer aldığı birinci kitabı ile kozmoloji bahislerinin ele alındığı ikinci kitabı, yapıtın birinci kere Türkçeye kazandırılan bu baskısında bir ortaya geliyor.